Lần đầu tổ chức vào năm 1851 tại London (Anh), Triển lãm Thế giới (EXPO) quy tụ những tinh hoa về kiến trúc, công nghệ và văn hóa tiêu biểu nhất của thời đại. Hãy cùng Kiến trúc Hoàng Nhật Anh khám phá thiết kế 12 công trình kiến trúc Expo trở thành biểu tượng kiến trúc toàn cầu, phản ánh tinh thần sáng tạo, giá trị thẩm mỹ cũng như tầm nhìn của thời đại.
The Crystal Palace
The Crystal Palace (Cung điện thủy tinh) là tòa nhà khổng lồ được giới thiệu tại sự kiện Triển lãm thế giới EXPO đầu tiên năm 1851 tại London. Công trình được thiết kế bởi Joseph Paxton – với chiều cao 39m và chiều dài là 563m. Tại thời điểm này, The Crystal Palace là tòa nhà kính lớn nhất thế giới được tạo thành bởi các module sắt và kính. Trong đó, những tấm kính được sản xuất hàng loạt với kích thước lớn 1,2m x 25cm.
Sự xuất hiện của tòa nhà kính khổng lồ The Crystal Palace có tầm ảnh hưởng đáng kể đến xu hướng kiến trúc tương lai và trở thành công trình khởi thủy cho phong cách kiến trúc hiện đại. Sau triển lãm, The Crystal Palace được xây dựng lại tại phía nam London. Tuy nhiên, tòa nhà đã bị phá hủy hoàn toàn do hỏa hoạn vào năm 1936.
Tháp Eiffel
Tháp Eiffel là một trong những công trình kiến trúc EXPO nổi tiếng thế giới được thiết kế bởi kỹ sư Gustave Eiffel. Công trình này là trung tâm của Expo 1889 và được xây dựng trong 20 năm.
Sở hữu chiều cao 330m, tháp Eiffel trở thành công trình cao nhất thế giới tại thời điểm được hoàn thành. Sau hơn 40 năm, khi tòa nhà Chrysler tại Mỹ mở ra, danh hiệu cao nhất thế giới của tháp Eiffel mới bị mất đi. Tuy nhiên đến nay, Tháp Eiffel vẫn là biểu tượng của thủ đô Paris hoa lệ.
Grand Palais
Grand Palais là công trình kiến trúc EXPO có thiết kế vô cùng ấn tượng và được xây dựng tại trung tâm Paris vào năm 1900.
Grand Palais nằm trên đại lộ Champs-Élysée. Điểm ấn tượng của công trình này là giếng trời hình vòm khổng lồ có thiết kế phức tạp và được xây dựng từ hơn 6.000 tấn thép. Grand Palais cũng là công trình kiến trúc triển lãm cuối cùng được thiết kế chiếu sáng tự nhiên.
Pavilion Đức
Công trình này được Kiến trúc sư Lilly Reich và Ludwig Mies van der Rohe thiết kế. Pavilion Đức là công trình kiến trúc EXPO được xây dựng tại Barcelona, Tây Ban Nha vào năm 1929. Thiết kế công trình mang hơi thở của một kỷ nguyên mới.
Năm 1930, Pavilion Đức được tháo dỡ và được xây dựng lại vào năm 1986.
Atomium – Công trình kiến trúc EXPO độc đáo
Atomium là tiêu điểm của Triển lãm thế giới EXPO Brussels 1958 do Jean Polak, André Waterkeyn và André Polak thiết kế. Công trình này có chiều cao 103m, được mô phỏng từ tinh thể sắt phóng đại 165 tỉ lần. Atomium bao gồm 9 quả cầu kim loại với đường kính 18m, mô phỏng các nguyên tử sắt phủ bằng nhôm.
Và 9 quả cầu này là 9 không gian triển lãm khác nhau và chúng được kết nối với nhau bằng các thang cuốn trong các đường ống. Nhờ kiến trúc độc đáo và mang tính nghệ thuật cao, Atomium trở thành công trình cố định và là điểm đến hấp dẫn của du khách khi đến Bỉ.
Philips Pavilion
Được thiết kế bởi Le Corbusier và Iannis Xenakis, Philips Pavilion sở hữu kiến trúc như lều trại. Công trình được xây dựng làm gian hàng cho công ty điện tử Philips. Tại đây, người ta đã tổ chức chương trình nghe nhìn đa phương tiện để giới thiệu những đổi mới trong lĩnh vực điện tử sau chiến tranh.
Philips Pavilion cũng là công trình kiến trúc EXPO nổi bật tại Brussels, Bỉ năm 1958.
Space Needle
Space Needle là công trình kiến trúc EXPO tiêu biểu tại triển lãm thế giới EXPO 1962 tại Hoa Kỳ. Với chiều cao 184m, Space Needle trở thành trung tâm của đại triển lãm với chủ đề The Age of Space.
Space Needle có cấu trúc như một tòa tháp hình đồng hồ cát với phần đỉnh được thiết kế như hình đĩa bay. Năm 2018, công trình này được tu sửa lại toàn diện và được thiết kế thêm sàn kính xoay ấn duy nhất trên thế giới.
Habitat 67
Triển lãm thế giới EXPO 1967 được tổ chức tại Montreal, Canada. Sự kiện năm này quy tụ nhiều công trình kiến trúc độc đáo trong đó có Habitat 67. Công trình kiến trúc EXPO này được xây dựng bên bờ sông Saint Lawrence với tầm nhìn ra khu vực chính của triển lãm.
Khối chung cư được thiết kế ấn tượng với 354 hộp bê tông xếp chồng không đều, trong đó có 158 căn hộ có sân hiên riêng và ngập tràn ánh sáng. Dự án này trở thành biểu tượng tiên phong cho công trình nhà ở đô thị đúc sẵn.
Pavilion của Mỹ
Pavilion của Mỹ cũng là biểu tượng của sự kiện Triển lãm thế giới EXPO năm 1967 tại Montreal Canada. Công trình này được phát triển bởi kiến trúc sư Richard Buckminster Fuller. Điểm nổi bật của công trình là được bao bọc bởi một mái vòm trắc địa với đường kính 76m. Mái vòm này được làm từ những ống thép có đường kính hơn 7cm.
Pavilion của Mỹ có chiều cao 7 tầng và được dùng để làm không gian triển lãm. Lúc đầu công trình được phủ bằng lớp màng Acrylic mỏng. Tuy nhiên, một vụ hỏa hoạn xảy ra vào năm 1976 đã làm mất đi lớp màng bảo vệ này và để lộ ra cấu trúc kim loại bên trong. Năm 1995, công trình được mở cửa trở lại.
Năm 2021, tòa nhà được tờ The New York Times xếp hạng nằm trong top 25 công trình kiến trúc sau chiến tranh có tầm ảnh hưởng lớn nhất.
Pavilion của Đức
Công trình kiến trúc EXPO 1967 khác phải kể đến đó là Pavilion của Đức. Công trình có thiết kế phức tạp với cấu trúc hình lều. Chúng được làm bằng lưới cáp thép phủ lớp màng dệt trong mờ. Pavilion của Đức được định hình bởi 8 cột thép. Đây là công trình thật sự ấn tượng.
Pavilion Bồ Đào Nha
Pavilion Bồ Đào Nha được xây dựng để làm lối vào chính của Đại triển lãm. Công trình được thiết kế bởi kiến trúc sư A’lvaro Siza. Dự án được chia thành hai phần riêng biệt với một phần được thiết kế vững chắc, dùng làm quảng trường công cộng hoặc đón các nguyên thủ quốc gia. Mái che 70m ở đây được thiết kế mỏng, dài giúp cho không gian có sự song hành của yếu tố độc đáo và bình thường.
Seed Cathedral
Đây là công trình kiến trúc EXPO của Anh Quốc tham gia Triển lãm thế giới EXPO năm 2010 tại Thượng Hải, Trung Quốc. Công trình có lõi gỗ được tạo thành từ 60.000 thanh sợi quang dài 7,5m. Đặc biệt ở đầu của các thanh này có chứa 250.000 hạt giống thực vật. Sau khi triển lãm kết thúc, chúng được phân phối cho các trường học tại Trung Quốc và Anh.
Tổng hợp.